Op 26 september 2023 bezocht een Vlaamse Delegatie de tweetalige scholen van Alain Savary en Félix Coquelle in Duinkerke, ter gelegenheid van de Europese Dag van de Talen.

Het onderwijs van het Nederlands in Noord-Frankrijk is een onderwerp dat traditioneel ook in Vlaanderen op veel belangstelling kan rekenen. Daarom bezochten de heer Gaetan Poelman, Vlaams diplomatiek vertegenwoordiger bij de Ambassade in België in Parijs, samen met de Nederlandse Taalunie en het Vlaamse departement onderwijs op dinsdag 26 september 2023 enkele scholen in Duinkerke waar Nederlands wordt onderwezen.

De Vlaamse delegatie wordt er ontvangen door Gilles Feryn, Adjoint au maire de Dunkerque en charge de l’enfance et de la réussite éducative, Peter Roose, burgemeester van Veurne en co-Voorzitter van de EGTS West-Vlaanderen/Flandre-Dunkerque-Côte d’Opale, Christine Gilloots Vice-Présidente Communauté urbaine en charge du transfrontalier en Damien Deheunynck, Inspecteur de l’Éducation Nationale.

Het bezoek kon ook rekenen op de aandacht van de Franse en Belgische pers. 

Welke initiatieven bestaan er in de omgeving van Duinkerke? 

"De Frans-Belgische grens is niet met het blote oog te zien. Je vindt er hetzelfde vlakke land, hetzelfde culturele en historische erfgoed, dezelfde kustlijn, dezelfde landbouw, dezelfde architectuur, dezelfde Vlaamse dorpsnamen (...)" staat op de website van de EGTS West-Vlaanderen/Flandre-Duinkerke-Côte d'Opale. (www.egt-gect.eu)

Deze grens is echter met het gehoor waarneembaar. Het gebied waarin de EGTS vertegenwoordigd is, verenigt Franstalige en Nederlandstalige inwoners, instellingen en bedrijven, allemaal aan de ene of de andere kant van de grens. Om de huidige en toekomstige uitdagingen op het vlak van vaardigheden en inzetbaarheid aan te gaan, is de beheersing van de buurtaal tegenwoordig een belangrijke troef. Het moedigt burgers ook aan om betrokken te raken en een gedeeld gevoel van verbondenheid te ontwikkelen met deze grensoverschrijdende leefruimte, die diep Europees is.

Sinds enkele jaren helpen de Communauté Urbaine de Dunkerque, Maison de l'Europe en hun partners de inwoners om Nederlands te leren. Hieronder vindt u een kort overzicht van de initiatieven van de verschillende actoren in het gebied.

1) Het tweetalig traject Frans/Nederlands in de kleuterschool Savary en de basisschool Felix Coquelle in Duinkerke-Rosendaël

Sinds 2019 wordt een tweetalig traject Frans/Nederlands aangeboden in de kleuterschool Savary

dankzij een partnerschap tussen de stad Duinkerke en het Franse ministerie van Onderwijs. Gezien het belang van het leren van het Nederlands voor de toekomstige burgers die worden opgeleid in onze scholen in de buurt van Nederlandstalig Vlaanderen, en het succes van dit initiatief, werd een nieuw partnerschap ondertekend voor 2022. Het voorziet met name in de uitbreiding van dit programma naar cycli 2 en 3 in de basisscholen van Félix Coquelle.

Het onderstaande uittreksel uit de partnerschapsovereenkomst geeft een overzicht van het initiatief sinds 2019 en drukt de gezamenlijke wens uit om dit tweetalige traject verder te ontwikkelen. Als antwoord op het gebrek aan of het verlies van taalnabijheid tussen de inwoners van Duinkerke en

Nederlandstalig Vlaanderen, werkt een partnerschap sinds 2018 samen met het Franse ministerie van Onderwijs om een proef met tweetalig Frans/Nederlands onderwijs uit te voeren, te beginnen in cyclus 1 in de kleuterschool Savary. Op 7 juni 2019 hebben de DSDEN du Nord en de stad Duinkerke een overeenkomst ondertekend waarin de voorwaarden van dit partnerschap zijn vastgelegd.

De stad Duinkerke heeft zich ertoe verbonden logistieke steun te verlenen aan het experiment door IT-middelen ter beschikking te stellen om tweetalig onderwijs en virtuele mobiliteit te vergemakkelijken en door de bibliotheek te bevoorraden met Nederlandstalige boeken. Er is een Nederlandstalige ATSEM aangeworven om de leerkracht bij te staan.

Het ministerie van Onderwijs heeft een halftijdse tweetalige Nederlands/Franse onderwijspost gecreëerd voor het eerste jaar, die in september 2020 werd met nog een halftijdse post. De post van het schoolhoofd is ook opgewaardeerd naar halftijds Frans/Nederlands in september 2021. De leerkrachten van de kinderen van de kleuterschool van Savary, van de allerkleinsten tot de iets grotere, werkten 50% van de tijd in het Nederlands. Aangezien de overeenkomst in juni 2022 afliep, is de stuurgroep (Education Nationale en verkozenen van de stad Duinkerke) bijeengekomen om de regeling te evalueren, de voorwaarden voor een verlenging van het partnerschap met de kleuterschool met 4 jaar te onderzoeken en de voorwaarden voor een geleidelijke voortzetting van het tweetalige programma in cyclus 2 en cyclus 3 in de school Félix Coquelle vanaf september 2022 te beoordelen.

2) Taalworkshops

Naar aanleiding van de conclusies van de Etats Généraux de l'Emploi Locale hebben de leden van de Gemeenschapsraad van Duinkerke op de vergadering van 15 oktober 2015 het experiment met workshops Nederlands tijdens buitenschoolse activiteiten goedgekeurd. De vergadering van 18 juni 2018 heeft de uitbreiding van deze workshops naar buitenschoolse activiteiten goedgekeurd. Gemeenten die workshops Nederlands willen organiseren, kunnen op verschillende manieren een beroep doen op sprekers:

- Door hen rechtstreeks aan te werven voor alle niveaus samen (kleuter- en basisonderwijs),

- Door een beroep te doen op structuren die dit soort diensten kunnen leveren, zoals Maison de l'Europe Dunkerque et Flandre Littorale, dat lokale overheden een "kant-en-klaar" product aanbiedt in de vorm van workshops over "de ontdekking van de cultuur en de taal van onze Europese buren", uitgevoerd in de buitenschoolse of buitenschoolse context (zie laatste verslag in bijlage).

Voor het schooljaar 2023-2024 heeft de Communauté Urbaine de Dunkerque besloten om dit programma te blijven steunen door maximaal 35 euro per uur bij te dragen aan de kosten van de workshops, binnen de grenzen van het jaarlijkse budget.

Veertien gemeenten hebben zich ingeschreven voor deze workshops voor 2023-2024:

Bourbourg (EN), Bray-Dunes (NL en EN), Cappelle-la-Grande (EN), Coudekerque-Branche (NL en EN), Craywick ( NL en EN), Dunkerque(NL en EN), Ghyvelde-les-Moëres(NL en EN), Grand-Fort-Philippe(EN), Gravelines (NL), Leffrinckoucke (te bevestigen), Loon-Plage (EN), Spycker (EN) en Zuydcoote (NL en EN), Téteghem (En) Saint Pol sur Mer (NL) ; Fort Mardyck (NL en EN).

3) Nederlands leren voor volwassenen met het oog op grensoverschrijdende mobiliteit

Drie door Interreg gefinancierde programma's liepen gelijktijdig van 2018 tot 2022 in onder andere de regio Duinkerke, waarbij het leren van de Nederlandse taal telkens in de projectinhoud werd geïntegreerd:

- En avant/Vooruit": een programma gericht op werkzoekenden met een RSA-uitkering, met elk jaar een of twee modules "grensoverschrijdende coaching": acculturatie aan Belgische bedrijven; conversatie Nederlands en bedrijfsbezoeken, ontwikkeld door Maison de l'Europe (zie verslag over de laatste module in de bijlage).

- Grenzeloos Competent (2016-2020): in het kader van dit Interreg V project hebben werkzoekenden uit onder andere Duinkerke opleiding kunnen genieten voor speerpuntberoepen, om vacatures in te vullen in bedrijven gevestigd in de provincie West-Vlaanderen. (www.grenzelooscompetent.eu)

- Grenzeloos Tewerkstellen: hulp bij aanwerving en solliciteren in Nederlandstalig België. www.grenzeloostewerkstellen.eu

Met de start van het vierjarige Interreg VI-programma in 2022 zullen in de nabije toekomst andere projecten worden opgezet.

4) Nederlands leren aan de Université Littoral Côte d'Opale - vestiging Dunkerque (te bevestigen)

Vanaf oktober 2023 zal het mogelijk zijn om zich in te schrijven voor cursussen Nederlands voor beginners, tegen een tarief van 2 uur per week gedurende één semester, en voor cursussen voor gevorderden, die tegen hetzelfde tarief zullen worden aangeboden.